Καλέστε μας για οποιαδήποτε διευκρίνιση! 210 6411675
Σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές του εμπορικού δικαίου, μετατροπή υπάρχει όταν μια εταιρεία με νομική προσωπικότητα μεταλλάσσει τον εταιρικό τύπο, υπό τον οποίο έχει συσταθεί ή/και λειτουργεί μέχρι το χρόνο της μεταβολής, η δε νομική της προσωπικότητα δεν διαταράσσεται, καθώς η εταιρεία συνεχίζει τη λειτουργία της υπό τη νέα πια εταιρική μορφή. Η ως άνω «γνήσια» μετατροπή προβλέπεται από συγκεκριμένες διατάξεις νόμων του εμπορικού δικαίου.
Κατά την ανωτέρω έννοια, προϋπόθεση της γνήσιας μετατροπής είναι η νομική προσωπικότητα της μετατρεπόμενης εταιρείας. Ως εκ τούτου, δεν νοείται μετατροπή ατομικής επιχείρησης σε ΙΚΕ, καθόσον η ατομική επιχείρηση δεν είναι εταιρεία και δε διαθέτει νομική προσωπικότητα.
Στην περιπτώση αυτή θα πρόκειται για τη λεγόμενη «καταχρηστική» μετατροπή, που στην πραγματικότητα θα αποτελεί ίδρυση νέας εταιρείας. Στη νέα δε αυτή εταιρεία, μπορούν να εισφερθούν ως κεφαλαιακές εισφορές σε είδος, περιουσιακά στοιχεία της ατομικής επιχείρησης (πχ. κυριότητα κινητών ή ακινήτων ή η παραχώρηση χρήσης αυτών, δικαιώματα βιομηχανικής ή διανοητικής ιδιοκτησίας, η πελατεία της ατομικής επιχείρησης, οι αξιώσεις της κατά τρίτων κλπ), οι οποίες θα πρέπει να αποτιμηθούν σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται και στις ανώνυμες εταιρείες, εφόσον η αξία τους υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ.
Η δε σύσταση νέας εταιρείας από «μετατροπή» ατομικής επιχείρησης, προβλέπεται μόνο από το ν.δ. 1297/1972 και το ν. 2166/1993 που παρέχουν φορολογικά κίνητρα για τους μετασχηματισμούς των επιχειρήσεων (αναπτυξιακοί νόμοι). Οι ως άνω νόμοι, κατά την κρατούσα άποψη στη νομική επιστήμη, δεν μπορούν να τροποποιήσουν ισχύουσες διατάξεις του εταιρικού δικαίου, διότι αυτοί θέτουν μόνο φορολογικά κίνητρα για τη διευκόλυνση των συγχωνεύσεων και των μετατροπών.
Στην πράξη από τη θέση σε ισχύ των ως άνω νόμων έχουν εγκριθεί χιλιάδες μετατροπές ατομικών επιχειρήσεων σε ΕΠΕ και ΑΕ, στις περιπτώσεις των οποίων πληρούνταν βεβαίως οι προϋποθέσεις που ορίζουν οι ανωτέρω νόμοι.
Μετά τη θέση σε λειτουργία του Γ.Ε.ΜΗ. ανέκυψε ζήτημα δυνατότητας μετατροπής ατομικών επιχειρήσεων σε ΙΚΕ. Αρχικά η Γενική Γραμματεία Εμπορίου με το με αρ. Κ2-165/13.2.2014 έγγραφό της ανέφερε ότι: «Σύμφωνα με το άρθρο 1071 του 4072/2012 «Εταιρεία άλλης μορφής μπορεί να μετατραπεί σε ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία με απόφαση των εταίρων ή των μετόχων». Η δυνατότητα μετατροπής του άρθρου 107 [1] (γνήσια μετατροπή) αφορά εταιρείες και όχι επιχειρήσεις των οποίων φορέας είναι είτε φυσικό πρόσωπο (ατομικές επιχειρήσεις) ή Κοινωνία Αστικού Δικαίου, δεδομένου ότι από αυτές ελλείπουν τα βασικά στοιχεία της εταιρίας (ένωση προσώπων, επιδίωξη κοινού σκοπού, ίδρυση με δικαιοπραξία) και δεν περιλαμβάνονται στις μορφές εταιριών που έχει θεσπίσει ο έλληνας νομοθέτης. Αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων αναπτυξιακών νόμων (ενδεικτικά ν. 2166/1993, ν.δ. 1297/1972), στο πεδίο εφαρμογής των οποίων εμπίπτουν μετασχηματισμοί επιχειρήσεων κάθε μορφής, η αρμοδιότητα ερμηνείας των οποίων ανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών, απευθύνουμε σχετικό ερώτημα, προκειμένου το σύνολο των διατάξεων να ερμηνευθεί συστηματικά.».
Στη συνέχεια με το με αρ. πρωτ. ΔΕΑΦ Β’1084102 ΕΞ 2016/01.06.2016 έγγραφό του το Υπουργείο Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι: «Είναι δυνατή η μετατροπή ατομικής επιχείρησης και κοινωνίας αστικού δικαίου που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα σε ΙΚΕ, κατ' εφαρμογή των ευεργετικών διατάξεων των ν.δ.1297/1972 και ν.2166/1993 εφόσον πληρούνται οι οριζόμενες στα νομοθετήματα αυτά προϋποθέσεις, κατ' ανάλογη εφαρμογή των όσων ισχύουν για την μετατροπή ατομικής επιχείρησης και κοινωνίας αστικού δικαίου σε ΑΕ και ΕΠΕ». Την ως άνω θέση του επανέλαβε και στην ΠΟΛ 1042/20.03.2017 αναφορικά με την επιβολή φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου σε πράξεις μετατροπής ατομικών επιχειρήσεων σε κεφαλαιουχικές εταιρείες, όπου ξεκαθάρισε ότι πρόκειται για “καταχρηστική” μετατροπή: “Όπως γίνεται δεκτό από τη θεωρία του εμπορικού δικαίου, κατά τη “μετατροπή” της ατομικής επιχείρησης σε κεφαλαιουχική εταιρεία γίνεται εισφορά σε είδος του ενεργητικού και παθητικού της ατομικής επιχείρησης σε νεοϊδρυόμενο νομικό πρόσωπο.”.
Ακολούθησε η Εγκύκλιος 49313/2.5.2017 της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, σύμφωνα με την οποία δεν είναι δυνατή η μετατροπή ατομικής επιχείρησης σε ΙΚΕ:
«Στις περιπτώσεις που οικονομικές οντότητες, μη φέρουσες νομική προσωπικότητα, αποκτούν τέτοια (τέτοιου είδους) δεν πρόκειται για μετατροπή αλλά για ίδρυση νέας εταιρείας. Η εν λόγω σύσταση νέας εταιρείας που προέρχεται από την μεταβολή οικονομικών μονάδων που δεν διαθέτουν νομική προσωπικότητα δεν προβλέπεται όπως προαναφέραμε από τις διατάξεις του εμπορικού δικαίου άλλα μόνο από τους αναπτυξιακούς νόμους. Τέτοιες περιπτώσεις είναι η «μετατροπή» ( καταχρηστική μετατροπή) ατομικής επιχείρησης, αστικής εταιρείας μη εγγεγραμμένης στο ΓΕΜΗ, αφανούς εταιρείας, κοινοπραξίας, κοινωνίας κληρονόμων και /ή κοινωνία δικαιώματος, υποκατάστημα ημεδαπής ή αλλοδαπής με σύσταση νέας εταιρείας.
Ιδιαιτέρως ως προς την Ατομική Επιχείρηση θα πρέπει να τονιστούν τα ακόλουθα:
Στην ατομική επιχείρηση δεν υπάρχει η δυνατότητα αποτίμησης περιουσίας όπως μπορεί να γίνει με τις εταιρείες με νομική προσωπικότητα. Δεν μπορεί να γίνει εκτίμηση της περιουσιακής κατάστασης της επιχείρησης γιατί δεν υπάρχει διαχωρισμός της περιουσίας της επιχείρησης από την περιουσία του ατόμου που αποτελεί τον φορέα αυτής. Για την ακρίβεια η ατομική επιχείρηση αποτελεί μέρος της περιουσίας του ατόμου το οποίο έχει ορισμένο σύνολο περιουσίας. Η ατομική από την άλλη δεν έχει ορισμένο σύνολο περιουσίας αποτιμώμενο με εσωλογιστικά στοιχεία όπως γίνεται στις εταιρείες ώστε να προκύπτει η καθαρή θέση αυτής ως εκ τούτου δεν υφίσταται μετατροπή αλλά εισφορά νέας περιουσίας δηλαδή εισφορά της ατομικής επιχείρησης από τον φορέα της ( φυσικό πρόσωπο) ως περιουσιακό αυτού στοιχείο σε μια νέα υπό σύσταση εταιρεία. Επίσης μια εταιρεία με νομική προσωπικότητα η οποία συστάθηκε με την εισφορά νέας περιουσίας από Ατομική επιχείρηση δεν μπορεί να ασκεί τα δικαιώματα του φυσικού προσώπου και της λυθείσας ατομικής του επιχείρησης ούτε να συνεχίσει τις δίκες που είχε αρχίσει η επιχείρηση αυτή εφόσον δεν του παρέχει τέτοιο δικαίωμα κάποια διάταξη του ουσιαστικού δικαίου. Επιπροσθέτως η εταιρεία που θα συσταθεί από την εισφορά της ατομικής επιχείρησης θα φορολογηθεί για τα εισοδήματα που θα αποκτήσει από το χρόνο σύστασής της και μετά, ενώ τα εισοδήματα που προέκυψαν μέχρι του χρόνου της σύστασης, θα υπαχθούν σε φορολογία με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου.».
Σημειώνουμε πάντως πως αναφορικά με την έννοια της περιουσίας της ατομικής επιχείρησης το Υπουργείο Οικονομικών με το με αρ. πρωτ. 1115478/11607/B 0012/18.12.2008 έγγραφό του έχει ξεκαθαρίσει ότι στις περιπτώσεις μετατροπών ατομικών επιχειρήσεων: «Mεταβιβάζεται η περιουσία της επιχείρησης και όχι η περιουσία του ατόμου. Όπως έχει γίνει δεκτό με την αριθ. 466/πολ.25/1973 ερμηνευτική εγκύκλιο του N.Δ. 1297/1972, για την εφαρμογή των διατάξεων του νομοθετήματος αυτού, πρέπει να μεταβιβάζεται στη νέα επιχείρηση, προκειμένου περί ατομικών επιχειρήσεων, όχι ολόκληρη η περιουσία του ατόμου, αλλά μόνο της επιχειρήσεως αυτού, δηλαδή τα πάγια αυτά περιουσιακά στοιχεία να ανήκουν στην κυριότητα της ατομικής επιχείρησης και όχι του φορέα αυτής (φυσικού προσώπου), το οποίο ως θέμα πραγματικό διαπιστώνεται από την αρμόδια Φορολογούσα Aρχή.».
Πάντως, μία ημέρα μετά την ανωτέρω Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (πρώην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών), με το με αρ. πρωτ. ΔΕΑΦ Β 1066057 ΕΞ 2017/-3.05.2017 έγγραφό της, επανέλαβε τη θέση της ότι είναι δυνατή η μετατροπή ατομικής επιχείρησης σε ΙΚΕ, στις περιπτώσεις που πληρούνται τα κριτήρια του ν.δ. 1297/1972 και του ν. 2166/1993!
Διαβάστε επίσης:
Ίδρυση εταιρείας σε 2 μόλις ημέρες!
Πόσο κοστίζει η διαφήμιση επιχείρησης στο Facebook
Σύσταση ιατρικής εταιρείας 2018
Άδεια λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος cafe bar εστιατόριο
Ασφαλιστικές εισφορές ΕΦΚΑ: Ελεύθεροι επαγγελματίες, παράλληλη επαγγελματική δραστηριότητα
Ορισμένα κριτήρια επιλογής εταιρικού τύπου ΟΕ ΕΕ ΕΠΕ ΙΚΕ ΑΕ
Απλουστευμένο παράδειγμα φορολόγησης ΙΚΕ ΕΠΕ ΑΕ 2017
Πλεονεκτήματα Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής εταιρείας
Μετατροπή Ατομικής Επιχείρησης σε ΙΚΕ
Παράμετροι επιλογής μεταξύ ΙΚΕ & ΑΕ
Κατασκευή απλής εταιρικής Ιστοσελίδας (site)
Χρήσιμα digital εργαλεία για μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Διαφήμιση επιχείρησης στο Internet (Google Facebook)
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ – LL.M. (UCL)
ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΕΝΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΡΙΑ
(CIArb & Υπουργείο Δικαισ., Διαφ. & Ανθρωπίνων Δικ/των)
Head of Legal Start You Up
2106411675
ΔΗΛΩΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν ιστολόγιο έχουν τύχει επιμελούς επιστημονικής επεξεργασίας, όμως δεν αποτελούν ούτε δύνανται να θεωρηθούν ως νομικές συμβουλές επί συγκεκριμένου ζητήματος. Κατά συνέπεια, ουδεμία ευθύνη φέρουμε έναντι των αναγνωστών του παρόντος σε περίπτωση χρήσης των πληροφοριών αυτών σε νομικά τους ζητήματα. Για οποιοδήποτε νομικό θέμα αντιμετωπίζουν οι αναγνώστες θα πρέπει να απευθύνονται σε κατάλληλους νομικούς συμβούλους. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.
