Ευθύνες Διοίκησης Εταιρείας για οφειλές στο Δημόσιο
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Τα τελευταία έτη, και πιο συγκεκριμένα μετά την ψήφιση του Ν. 4337/2015 επήλθαν σημαντικές αλλαγές στο διοικητικό ποινολόγιο αναφορικά με ζητήματα παράβασης της φορολογικής νομοθεσίας. Ενδέχεται στο μέλλον να υπάρξουν και άλλες επικαιροποιήσεις του εν λόγω νομοθετήματος, αν μάλιστα λάβουμε υπ’ όψιν ότι εκκρεμεί ένα ολόκληρο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο βρίσκεται υπό επεξεργασία. Γίνονται συζητήσεις που αναφέρονται στην πιθανότητα να υπάρξει καθεστώς σταθερής φορολογίας για χρονικό διάστημα 7 ετών, χωρίς ωστόσο κάτι τέτοιο να θεωρείται βέβαιο, μέχρι και την λήψη της τελικής απόφασης.
Κατά τη γένεση μιας επιχείρησης και τον προγραμματισμό του εκάστοτε επιχειρηματικού πλάνου (businessplan) περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και προβλέψεις για έσοδα και έξοδα, όπως είναι η φορολογία και οι δαπάνες, αλλά και η ανάλυση και ο υπολογισμός του ρίσκου. Ένας παράγοντας που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάλυση του ρίσκου που αναλαμβάνει ο εκάστοτε επιχειρηματίας είναι οι μεταβολές που ενδεχομένως να υπάρξουν σε φορολογικό και δημοσιονομικό επίπεδο, αλλά και οι ευθύνες που αναλαμβάνει τόσο η επιχείρηση όσο και οι νόμιμοι εκπρόσωποί της, απέναντι στο κράτος αλλά και στους συναλλασσομένους μαζί της, είτε αυτοί είναι ιδιώτες είτε άλλες επιχειρήσεις.
Το καθεστώς της σταθερής φορολογίας, έχει σκοπό να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον για τους επενδυτές. Είναι σημαντικό για τον κάθε επενδυτή να γνωρίζει με μια σχετική βεβαιότητα, το ποσό που θα κληθεί να πληρώσει , τα ρίσκα και τις ευθύνες που θα αναλάβει για οποιαδήποτε υποχρέωση τυχόν ανακύψει σε έναν λογικό χρονικό ορίζοντα. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει ο εκάστοτε επενδυτής να κάνει τον προγραμματισμό του και να μειώσει κατά το δυνατόν το ρίσκο που αναλαμβάνει.
Με την ψήφιση του Ν. 4337/2015 επήλθαν αλλαγές μεγάλης σημασίας αναφορικά με την επιβολή προστίμων ΚΒΑΣ-ΚΦΑΣ , καταργήθηκε η λογική της επιβολής οριζόντιων προστίμων και πλέον επιβάλλονται τα πρόστιμα με τη λογική του ποσοστού επί των μη καταβεβλημένων οφειλών.
Με την κύρωση του πρώτου Μνημονίου για τη χώρα μας, προκειμένου να λάβουμε της απαραίτητη χρηματοδότηση που προβλεπόταν σε αυτό , υπήρξε η απαίτηση εκ μέρους των δανειστών μας και η συνεπαγόμενη δέσμευσή μας για λήψη μέτρων και διενέργεια μεταρρυθμίσεων τόσο σε επίπεδο διοίκησης της χώρας όσο και σε επίπεδο φορολογικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτών των μεταρρυθμίσεων υπήρξε αναδιάταξη του διοικητικού ποινολογίου το οποίο συγκεκριμενοποιήθηκε στα πρόστιμα που επιβάλλονται για φορολογικές παραβάσεις. Δημιουργήθηκαν νέες κατηγορίες προστίμων και ορίστηκε το ύψους του προστίμου ανά κατηγορία , ενώ συγκεκριμένες κατηγορίες προστίμων, όπως τα πρόστιμα σχετικά με την τήρηση βιβλίων και στοιχείων καταργήθηκαν.
Με τις ανωτέρω τροποποιήσεις συντελέστηκε η αλλαγή που επί δεκαετίες επιζητούσε η Αγορά, προκειμένου να αυξηθούν οι επενδύσεις στη χώρα μας και να δημιουργηθεί ένα σταθερό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Η αναδιάρθρωση και ο εξορθολογισμός των φορολογικών διοικητικών κυρώσεων υπήρξε ζητούμενο όλων των εταιρειών και επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταν στη χώρα μας, διότι τα μέχρι πρότινος επιβληθέντα πρόστιμα ήταν τέτοιου ύψους που οδηγούσαν στις περισσότερες περιπτώσεις τις επιχειρήσεις σε οικονομική καταστροφή, ενώ ακόμη κι αν κατάφερναν να επιβιώσουν οι επιχειρήσεις συσσωρεύονταν τα χρέη τους από τα πρόστιμα που αδυνατούσαν να καταβάλλουν. Το παραπάνω γεγονός θα χαρακτηριζόταν όχι ιδιαίτερα σπάνιο, με αποτέλεσμα αυτή η αδυναμία καταβολής να αυξάνει τα βεβαιωμένα και μη εισπραχθέντα δημόσια έσοδα και να συσσωρεύει χρέη στις επιχειρήσεις.
Η μέχρι σήμερα ιστορία έχει δείξει ότι η επιβολή ιδιαίτερα αυστηρών προστίμων που κινείται σε υψηλά επίπεδα δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, ήτοι τον περιορισμό της φοροδιαφυγής που άλλωστε ήταν το ζητούμενο. Εν τοις πράγμασι μάλιστα συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Όχι μόνον οι επιχειρήσεις , με την απειλή μεγάλων πολλές φορές δυσβάσταχτων προστίμων δε συμμορφώθηκαν ως προς τις επιταγές του νόμου, αλλά αντιθέτως, παρατηρείται σε πλείστες περιπτώσεις σωρεία φορολογικών παραβάσεων, φαινόμενο το οποίο φέρεται να δικαιολογείται ως εξής: μία επιχείρηση στην προσπάθειά της να παραμείνει ενεργή ωθείται συχνά σε φορολογικές παραβάσεις ούτως ώστε να καταφέρει να παραμείνει βιώσιμη και να μην φτάσει στο σημείο να χρεοκοπήσει.
Σε μία χώρα με εύρωστη οικονομία και μεγάλες και ισχυρές οικονομικές μονάδες θα μπορούσε κάλλιστα να δικαιολογηθεί η υψηλή φορολόγηση καθώς και ένα ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο επιβολής κυρώσεων στους παραβάτες. Με βάσει τα νέα οικονομικά δεδομένα που ισχύουν στη χώρα μας, ειδικότερα μετά την επιβολή των Μνημονίων, είναι αναγκαίο να μεταρρυθμιστεί και ο τρόπος επιβολής των διοικητικών φορολογικών κυρώσεων. Το ζητούμενο πλέον δεν πρέπει να είναι η επιβολή όλο και αυστηρότερων και υψηλότερων προστίμων, τα οποία συνήθως οδηγούν στην πτώχευση των επιχειρήσεων αλλά η δημιουργία δομών και η στελέχωσή τους με άτομα ικανά να εφαρμόσουν σωστά και δίκαια το νόμο.
Σε μια προσπάθεια κατηγοριοποιήσεως του φορολογικού ποινολογίου, των ευθυνών και των επιβαλλόμενων προστίμων όπως αυτό έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας, μπορούμε να διακρίνουμε σε δύο κατηγορίες:
1. Ευθύνες και πρόστιμα για μη καταβολή ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος,
2. Ευθύνες που ενέχουν ποινικό χαρακτήρα, για εργατικές παραβάσεις και για παραβάσεις του Κώδικα Φορολογικής Νομοθεσίας
Στο σύστημα κατανομής ευθυνών και επιβολής προστίμων που ισχύει στη χώρα μας, παρατηρείται η τάση σύνδεσης των οφειλών των επιχειρήσεων όχι μόνο με το ενεργητικό της επιχείρησης και το νόμιμο εκπρόσωπό της αλλά και με τους μεγάλους μετόχους, ακόμη και σε περιπτώσεις που αυτοί έχουν αποχωρήσει από την εταιρεία, αλλά τα χρέη αφορούν χρονικό διάστημα που εκείνοι βρίσκονταν στο μετοχικό σχήμα. Εν προκειμένω τίθεται τέτοιο ζήτημα για μεγαλομετόχους, στην κατοχή των οποίων υπήρχε κατά την υπό κρίση περίοδο εάν έχουν αποχωρήσει ή εξακολουθεί να υπάρχει ποσοστό συμμετοχής τους άνω του 10% στο μετοχικό κεφάλαιο.
1 . Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΟΥΝΤΩΝ ΓΙΑ ΟΦΕΙΛΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
Η ευθύνη της διοίκησης για οφειλές και παραβάσεις της εταιρείας θα πρέπει να προσδιοριστεί αναφορικά με το χρονικό σημείο, στο οποίο έλαβε χώρα η εκάστοτε φορολογική παράβαση της εταιρείας. Πιο συγκεκριμένα, τη δεδομένα χρονική στιγμή, μπορεί να γίνει μία διάκριση, μεταξύ της χρονικής περιόδου από 1/1/2014 ότε και τέθηκε σε ισχύ ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) ν. 4172/2013 και στην προγενέστερη περίοδο κατά την οποία σε ισχύ βρίσκεται ο παλαιότερος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) ν. 2238/1994.
Α. ΟΦΕΙΛΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ Ν. 2238/1994
Στο άρθρο 115 του ν. 2238/1994 προσδιορίζεται η ευθύνη που υπέχουν οι διοικούντες εταιρείας αναφορικά με τις δημιουργηθείσες ως προς το Δημόσιο οφειλές, οι οποίες εξειδικεύονται σε οφειλές που απορρέουν από μη εισόδημα, μη καταβολή Φ.Π.Α. και παρακρατούμενους φόρους.
· Όπως ορίζει η παρ. 1 του άρθρου 115 «Τα πρόσωπα που είναι διευθυντές, διαχειριστές ή διευθύνοντες σύμβουλοι και εκκαθαριστές των ημεδαπών ανώνυμων εταιριών ή συνεταιρισμών κατά το χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσης τους, ευθύνονται προσωπικώς και αλληλεγγύως για την πληρωμή του φόρου που οφείλεται από αυτά τα νομικά πρόσωπα σύμφωνα με τον παρόντα, καθώς και του φόρου που παρακρατείται, ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσης τους.Στις ανώνυμες εταιρίες που συγχωνεύονται, ευθύνεται αλληλεγγύως μαζί με τα πιο πάνω πρόσωπα, για την πληρωμή των κατά το προηγούμενο εδάφιο οφειλόμενων φόρων της διαλυόμενης εταιρίας και εκείνη που την απορρόφησε ή η νέα εταιρία που συστήθηκε ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσης τους. Τα πρόσωπα που αναφέρονται πιο πάνω έχουν δικαίωμα αναγωγής κατά των προσώπων που διατέλεσαν σύμβουλοι, καθώς και μέλη ή μέτοχοι του νομικού προσώπου κατά το χρόνο της διάλυσης του ως προς τους φόρους που αφορούν σε χρήσεις προγενέστερες από την έναρξη της εκκαθάρισης, ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσης τους. »
· Επιπρόσθετα όπως ορίζει η παρ. 3 του ως άνω άρθρου του νόμου 2238/1994 τα πρόσωπα της 1ηςπαραγράφου ευθύνονται κι αλληλεγγύως για τους παρακρατούμενους φόρους και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του νομικού προσώπου που εκπροσωπούν, ανάλογα με το χρόνο γέννησης της υποχρέωσης απόδοσης ή παρακράτησης του φόρου.
· Μεταξύ των ευθυνών των διοικούντων εταιρείας προστέθηκε με το άρθρο 22 παρ. 7 του ν. 2648/1998 και η ευθύνη για οφειλές που δημιουργήθηκαν από μη καταβολή Φ.Π.Α. Στην προκειμένη περίπτωση η διοίκηση τη εταιρείας, ευθύνεται για την καταβολή του οφειλόμενου Φ.Π.Α. αλληλεγγύως και εις ολόκληρον, ανεξάρτητα από τα χρόνο βεβαίωσης του φόρου, υφίσταται δηλαδή αναδρομική ισχύς, και υπάρχει ευθύνη για τον συνολικά οφειλόμενο ΦΠΑ των προηγούμενων ετών.
Β. ΟΦΕΙΛΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ Ν. 4172/2013 ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 50 ΤΟΥ Ν.4174/2014
( αρχή εφαρμογής του ν. 4172/2013 από 1/1/2014 )
Στο νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που θεσπίστηκε με τον ν. 4172/2013 δεν υπάρχει διάταξη αντίστοιχη με αυτήν του άρθρου 115 του προγενέστερου νόμου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα κενό σχετικά με το ζήτημα της ευθύνης των διοικούντων εταιρείας, το οποίο εν τέλει ρυθμίστηκε μεταγενέστερα με τον ν. 4174/2013 και πιο συγκεκριμένα με το άρθρο 50 το οποίο προβλέπει για τους διοικούντες την αλληλέγγυο ευθύνη.
· Η παρ. 1 του άρθρου 50 του ν. 4174/2013 ορίζει ότι τα πρόσωπα που είναι πρόεδροι, διευθυντές, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων κατά το χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσής τους, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα για την πληρωμή του φόρου τόκων και προστίμων που οφείλονται από αυτά τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες καθώς και του φόρου που παρακρατείται, ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους. Στα νομικά πρόσωπα που συγχωνεύονται, ευθύνεται αλληλεγγύως μαζί με τα πιο πάνω πρόσωπα, για την πληρωμή των κατά το προηγούμενο εδάφιο οφειλόμενων φόρων του διαλυόμενου νομικού προσώπου και εκείνο που το απορρόφησε ή το νέο νομικό πρόσωπο που συστήθηκε ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους.
· Η παρ. 2 του άρθρου 50 του ν. 4174/2013 ορίζει ότι τα παραπάνω πρόσωπα ευθύνονται προσωπικώς και αλληλεγγύως για τους παρακρατούμενους φόρους το ΦΠΑ και όλους τους επιρριπτόμενους φόρους και κατά τη διάρκεια λειτουργίας του νομικού προσώπου που εκπροσωπούν ως εξής:
α) Αν έχει γίνει η παρακράτηση φόρου, όλα τα πρόσωπα που είχαν μία από τις ως άνω ιδιότητες από τη λήξη της προθεσμίας απόδοσης του φόρου και μετά.
β) Αν δεν έχει γίνει η παρακράτηση φόρου, όλα τα πρόσωπα, που είχαν μία από τις πιο πάνω ιδιότητες κατά το χρόνο που υπήρχε η υποχρέωση παρακράτησης του φόρου.
· Η παρ. 3 και 4 του άρθρου 50 του ν. 4174/2013 ορίζουν ότι αν κατά το χρόνο διάλυσης νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας δεν έχουν εξοφληθεί όλες οι φορολογικές υποχρεώσεις του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, περιλαμβανόμενων των παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, οι κατά το χρόνο διάλυσης αυτών μέτοχοι ή εταίροι κεφαλαιουχικών εταιρειών με ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον δέκα (10%) τοις εκατό ευθύνονται αλληλεγγύως με το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα για την καταβολή του οφειλόμενου φόρου, μέχρι του ποσού των αναληφθέντων κερδών ή απολήψεων σε μετρητά ή σε είδος λόγω της ιδιότητας του μετόχου ή εταίρου κατά τα τρία (3) τελευταία έτη προ της λύσης ενώ ταυτόχρονα ευθύνεται αλληλεγγύως με το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα για την καταβολή του οφειλόμενου και μη εξοφληθέντος φόρου κατά τη λύση του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, και κάθε πρόσωπο που υπήρξε μέτοχος ή εταίρος κεφαλαιουχικών εταιρειών αυτού με ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%) κατά τα τρία (3) τελευταία έτη πριν τη λύση του μέχρι του ποσού των αναληφθέντων εντός της ως άνω τριετίας κερδών ή απολήψεων σε μετρητά ή σε είδος λόγω της ιδιότητας του μετόχου ή εταίρου και εφόσον η οφειλή αφορά την περίοδο, στην οποία το εν λόγω πρόσωπο ήταν μέτοχος ή εταίρος.
Η διάταξη των παραγράφων 3 και 4 του νόμου εισάγει καινοτομία στο ζήτημα της ευθύνης των μετόχων, καθώς για πρώτη φορά υπάρχει πρόβλεψη για αλληλέγγυα ευθύνη των μεγαλομετόχων, καθώς θέτει ως όριο την κατοχή τουλάχιστον ποσοστού 10% του μετοχικού κεφαλαίου, προστατεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο του μικροεπενδυτές και θέτοντας αντίστοιχα τους μεγαλομετόχους ενώπιον των ευθυνών τους.
· Η παρ. 5 και 6 του άρθρου 50 του νόμου ορίζει ότι οι νόμιμοι εκπρόσωποι των υπόχρεων σε ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, ο εκκαθαριστής ή προσωρινός διαχειριστής νομικού προσώπου, που έχει τεθεί σε εκκαθάριση ή βρίσκεται κάτω από αναγκαστική διαχείριση, ευθύνονται σε ολόκληρο, μαζί με τους υπόχρεους, για την πληρωμή των τόκων και προστίμων που οφείλονται σε δικές τους πράξεις ή παραλείψεις.
2 . ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
Α. ΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ
Για την είσπραξη εσόδων και φόρων από το Δημόσιο, τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα, απαιτείται η ύπαρξη τίτλου εκτελεστού, όπως αυτό προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 45 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ) και οι οποίοι περιοριστικά αναφέρονται στην παρ. 2 του ως άνω άρθρου και είναι οι κάτωθι :
α) στην περίπτωση άμεσου προσδιορισμού φόρου, ο προσδιορισμός του φόρου, όπως προκύπτει ταυτόχρονα με την υποβολή της δήλωσης,
β) στην περίπτωση διοικητικού προσδιορισμού φόρου, η πράξη προσδιορισμού του φόρου,
γ) στην περίπτωση εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου, η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου,
δ) στην περίπτωση διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, η πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου,
ε) στην περίπτωση προληπτικού προσδιορισμού φόρου, η πράξη προληπτικού προσδιορισμού του φόρου,
στ) σε περίπτωση έκδοσης οριστικής δικαστικής απόφασης, η απόφαση αυτή,
ζ) σε περίπτωση επιβολής προστίμων οι αντίστοιχες πράξεις,
η) σε περίπτωση ενδικοφανούς προσφυγής, η απόφαση της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης.
θ) σε περίπτωση Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού, η απόφαση Αμοιβαίου Διακανονισμού.
B. ΛΗΨΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ
Όπως ορίζει η πα. 1 του άρθρου 46 του ν. 4174/2013 η Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να διασφαλίζει την είσπραξη φόρων, μπορεί σε επείγουσες περιπτώσεις ή για να αποτραπεί επικείμενος κίνδυνος για την είσπραξη των φόρων, να προβαίνει με βάση τον εκτελεστό τίτλο του άρθρου 45 του Κώδικα πριν τη λήξη της προθεσμίας καταβολής της οφειλής και χωρίς δικαστική απόφαση στην επιβολή συντηρητικής κατάσχεσης κινητών, ακινήτων, εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε αυτά, απαιτήσεων και γενικά όλων των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη του Δημοσίου είτε βρίσκονται στα χέρια του είτε στα χέρια τρίτου. Η συντηρητική κατάσχεση τρέπεται αυτοδίκαια σε αναγκαστική με την πάροδο της νόμιμης προθεσμίας καταβολής της οφειλής και έχει τις συνέπειες της αναγκαστικής κατάσχεσης από το χρόνο της εγγραφής της. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλογικά τα άρθρα 707-723 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, εξαιρουμένων των άρθρων 715 παρ.5 και 722 του ανωτέρω Κώδικα. Η Φορολογική Διοίκηση μπορεί με τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1, να προβαίνει στη λήψη των προβλεπόμενων στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ασφαλιστικών μέτρων με βάση τον εκτελεστό τίτλο αλλά και πριν από την απόκτηση εκτελεστού τίτλου, κατ' ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 691 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Με τις ίδιες προϋποθέσεις μπορεί να εγγραφεί υποθήκη για κάθε φόρο και λοιπά έσοδα του Δημοσίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα.
Γ . ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ
Εφόσον η Φορολογική Διοίκηση διαπιστώνει μη απόδοση, ανακριβή απόδοση, συμψηφισμό, έκπτωση ή διακράτηση Φ. Π. Α., Φ. Κ. Ε., φόρου ασφαλίστρων, παρακρατούμενων, επιρριπτόμενων φόρων, τελών και εισφορών με σκοπό τη μη πληρωμή συνολικά στο Δημόσιο ποσού πάνω από εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, καθώς και είσπραξη επιστροφής των παραπάνω φόρων κατόπιν παραπλάνησης της Φορολογικής Διοίκησης με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή με την αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη αληθινών γεγονότων, μπορεί, βάσει ειδικής έκθεσης ελέγχου, να επιβάλλει σε βάρος του υπόχρεου παραβάτη προληπτικά ή διασφαλιστικά του δημοσίου συμφέροντος μέτρα άμεσου και επείγοντος χαρακτήρα. Ειδικότερα η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να μην παραλαμβάνει και να μην χορηγεί έγγραφα που απαιτούνται για τη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων.
Στην περίπτωση αυτή δεσμεύεται το πενήντα τοις εκατό (50%) των καταθέσεων, των πάσης φύσεως λογαριασμών και παρακαταθηκών και του περιεχομένου των θυρίδων του υπόχρεου παραβάτη. Το μη χρηματικό περιεχόμενο θυρίδων και οι μη χρηματικές παρακαταθήκες, δεσμεύονται στο σύνολό τους. (παρ. 5 άρθρου 46 ν. 4174/2013)
Τα παραπάνω μέτρα δύναται να επιβληθούν σωρευτικά σε βάρος των ομορρύθμων εταίρων προσωπικών εταιριών, καθώς και σε βάρος κάθε προσώπου εντεταλμένου από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση οποιουδήποτε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας από τη γένεση της υποχρέωσης απόδοσης ή από το χρόνο της διάπραξης, κατά περίπτωση, και μέχρι την ενεργοποίηση των μέτρων, ανεξάρτητα αν έχουν αποβάλει την ιδιότητα αυτή με οποιονδήποτε τρόπο ή για οποιαδήποτε αιτία.
3 . ΟΦΕΙΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Για οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης κι εντεύθεν, εφαρμόζεται το άρθρο 31 του ν. 4324/2015 το οποίο ορίζει ότι τα πρόσωπα που είναι νόμιμοι εκπρόσωποι, πρόεδροι, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 3 του ν. 4174/2013, Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (Α΄ 170), κατά το χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσής τους, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα και εις ολόκληρον για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, πρόσθετων τελών, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων που οφείλονται από αυτά τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους.
Στα νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που συγχωνεύονται, ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον μαζί με τα πιο πάνω πρόσωπα, για την πληρωμή των κατά το προηγούμενο εδάφιο οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών του διαλυόμενου νομικού προσώπου και εκείνο ή εκείνη η νομική οντότητα που το απορρόφησε ή το νέο νομικό πρόσωπο ή η νέα νομική οντότητα που συστήθηκε, ανεξάρτητα από το χρόνο βεβαίωσής τους.
Η προσωπική και αλληλέγγυα ευθύνη των προσώπων που έχουν τις παραπάνω ιδιότητες για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, πρόσθετων τελών, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων που οφείλονται από τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες υπάρχει και κατά τη διάρκεια λειτουργίας του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που εκπροσωπούν.
Ευθύνη γεννάται και για τους μετόχους ή εταίρους κεφαλαιουχικών εταιρειών με ποσοστό τουλάχιστον 10% , αν κατά τη λύση της εταιρείας, υφίστανται ανεξόφλητες υποχρεώσεις της εταιρείας προς τους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης , οι οποίο ευθύνονται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον για την καταβολή των οφειλόμενων.
Μόνη εξαίρεση υπάρχει για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες.
Πρόσωπα ευθυνόμενα για την καταβολή ασφαλιστικών οφειλών εκ μέρους του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, σύμφωνα με το παρόν άρθρο, δύνανται να ασκήσουν έναντι των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, παράλληλα με το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, οποιοδήποτε δικαίωμα θα είχε στη διάθεσή του το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα.
4 . ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Α. ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ
· Έγκλημα φοροδιαφυγής διαπράττει όποιος με πρόθεση:
α) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου εισοδήματος, ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) ή ειδικού φόρου ακινήτων (ΕΦΑ), αποκρύπτει από τα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης φορολογητέα εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή ή περιουσιακά στοιχεία, ιδίως παραλείποντας να υποβάλει δήλωση ή υποβάλλοντας ανακριβή δήλωση ή καταχωρίζοντας στα λογιστικά αρχεία εικονικές (ολικά ή μερικά) δαπάνες ή επικαλούμενος στη φορολογική δήλωση τέτοιες δαπάνες, ώστε να μην εμφανίζεται φορολογητέα ύλη ή να εμφανίζεται αυτή μειωμένη,
β) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή του φόρου προστιθέμενης αξίας, του φόρου κύκλου εργασιών, του φόρου ασφαλίστρων και των παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακριβώς αυτούς, καθώς και όποιος παραπλανά τη Φορολογική Διοίκηση με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή με την αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη αληθινών γεγονότων και δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακριβώς αυτούς ή λαμβάνει επιστροφή, καθώς και όποιος διακρατεί τέτοιους φόρους, τέλη ή εισφορές,
γ) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου πλοίων δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς στο Δημόσιο το φόρο αυτόν.
· Όποιος διαπράττει έγκλημα φοροδιαφυγής από τα αναφερόμενα στη παράγραφο 1 τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών:
α) αν ο φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα εισοδήματα ή στα περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, ή
β) αν το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς που δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή διακρατείται υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος:
αα) τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ, εφόσον αφορά φόρο προστιθέμενης αξίας ή
ββ) τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, τέλους ή εισφοράς σε κάθε άλλη περίπτωση.
· Επιβάλλεται κάθειρξη αν το ποσό του φόρου, τέλους ή εισφοράς της προηγούμενης παραγράφου υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, εφόσον αφορά φόρο προστιθέμενης αξίας, ή τις εκατό πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση φόρου, τέλους ή εισφοράς.
Β. ΕΚΔΟΣΗ ΠΛΑΣΤΩΝ Ή ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 66, του ως άνω νόμου, όποιος εκδίδει πλαστά ή εικονικά φορολογικά στοιχεία, καθώς και όποιος αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία ή νοθεύει τέτοια στοιχεία, ανεξάρτητα από το αν διαφεύγει ή μη την πληρωμή φόρου, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών (3) μηνών, εκτός και αν τα φορολογικά στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν για τη διάπραξη ή την υποστήριξη κάποιας από τις πράξεις των παραγράφων 1 έως 4, οπότε ο δράστης τιμωρείται μόνο για την τελευταία ως αυτουργός ή συμμέτοχος. Ειδικά, όποιος εκδίδει ή αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής, τιμωρείται: α) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον η συνολική αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων (75.000) ευρώ και β) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη, εφόσον το ως άνω ποσό υπερβαίνει τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ. Για την κάλυψη των παραπάνω ορίων δεν υπολογίζονται φορολογικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη διάπραξη ή την υποστήριξη κάποιας από τις πράξεις των παραγράφων 1 έως 4, οπότε ο δράστης τιμωρείται μόνο για την τελευταία ως αυτουργός ή συμμέτοχος.
Πλαστό φορολογικό στοιχείο
Θεωρείται ως πλαστό και το φορολογικό στοιχείο που έχει διατρηθεί ή σφραγιστεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να έχει καταχωριστεί στα οικεία βιβλία της αρμόδιας φορολογικής αρχής σχετική πράξη θεώρησής του και εφόσον η μη καταχώριση τελεί σε γνώση του υπόχρεου για τη θεώρηση του φορολογικού στοιχείου. Θεωρείται επίσης ως πλαστό το φορολογικό στοιχείο και όταν το περιεχόμενο και τα λοιπά στοιχεία του πρωτότυπου ή αντίτυπου αυτού είναι διαφορετικά από αυτά που αναγράφονται στο στέλεχος του ίδιου στοιχείου.
Εικονικό φορολογικό στοιχείο
Εικονικό είναι το φορολογικό στοιχείο που εκδίδεται για συναλλαγή ανύπαρκτη στο σύνολό της ή για μέρος αυτής ή για συναλλαγή στην οποία το ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη που αναγράφονται στο στοιχείο είναι άγνωστο φορολογικώς πρόσωπο, με την έννοια ότι δεν έχει δηλώσει την έναρξη του επιτηδεύματός του ούτε έχει θεωρήσει στοιχεία στη Φορολογική Διοίκηση. Εικονικό είναι επίσης το στοιχείο που φέρεται ότι εκδόθηκε ή έχει ληφθεί από εικονική εταιρία, κοινοπραξία, κοινωνία ή άλλη οποιασδήποτε μορφής επιχείρηση ή νομική οντότητα ή από φυσικό πρόσωπο για το οποίο αποδεικνύεται ότι είναι παντελώς αμέτοχο με τη συγκεκριμένη συναλλαγή, οπότε στην τελευταία αυτή περίπτωση η ποινική δίωξη ασκείται κατά του πραγματικού υπευθύνου που υποκρύπτεται. Τα φορολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία συναλλαγής κατώτερη της πραγματικής θεωρούνται πάντοτε για τους σκοπούς του παρόντος νόμου ως ανακριβή, ενώ τα φορολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία μεγαλύτερη της πραγματικής θεωρούνται ως εικονικά κατά το μέρος της μεγαλύτερης αυτήςαξίας.Δεν είναι εικονικό για τον λήπτη το φορολογικό στοιχείο το οποίο αφορά πραγματική συναλλαγή, αν το πρόσωπο του εκδότη είναι διαφορετικό από αυτό που αναγράφεται στο στοιχείο.
Δεν είναι εικονικό το φορολογικό στοιχείο που εξέδωσε ή έλαβε η κοινωνία κληρονόμων ή ο κληρονόμος ή σύζυγος ή τέκνο αποβιώσαντος ή συνταξιοδοτηθέντος συζύγου ή γονέα, το οποίο φέρεται ότι εκδόθηκε ή λήφθηκε από τον αποβιώσαντα ή συνταξιοδοτηθέντα επιτηδευματία, εφόσον αφορά πραγματική συναλλαγή και πριν από κάθε είδους φορολογικό έλεγχο, έχει καταχωρηθεί στα βιβλία τόσο του λαμβάνοντα όσο και του εκδώσαντα το στοιχείο, η αξία αυτού έχει συμπεριληφθεί στις οικείες δηλώσεις ΦΠΑ και φορολογίας εισοδήματος και έχει γίνει η απόδοση των φόρων που προκύπτουν από το στοιχείο αυτό.
5. ΑΥΤΟΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΟΙ ΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΦΔ
Α. ΑΥΤΟΥΡΓΟΙ
Ως αυτουργοί των εγκλημάτων που διώκονται κατά τον ΚΦΔ θεωρούνται εκείνοι οι οποίοι με πράξη ή παράλειψή τους διαδραμάτισαν οιοδήποτε ρόλο στη συντέλεση του εκάστοτε διωκόμενου εγκλήματος. ( παρ. 1 και 2 άρθρου 67 ν. 4174/2013 )
· Σε Α.Ε. ως αυτουργοί των εγκλημάτων του ΚΦΔ θεωρούνται οι πρόεδροι των Δ.Σ., οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι γενικοί διευθυντές, οι εντεταλμένοι σύμβουλοι και σε περίπτωση που δεν υφίστανται τα ανωτέρω πρόσωπα, ως αυτουργοί δύναται να θεωρηθούν και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών, εφόσον ασκούν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ή σε μόνιμη βάση κάποιο από τα ανωτέρω καθήκοντα.
· Σε προσωπικές εταιρείες ( ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες ) ως αυτουργοί των εγκλημάτων του ΚΦΔ, θεωρούνται οι ομόρρυθμοι εταίροι, οι διαχειριστές, καθώς και κάθε πρόσωπο εντεταλμένο στη διοίκηση αυτών.
· Σε κεφαλαιουχικές εταιρείες πλην Α.Ε. ( Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες ) ως αυτουργοί των εγκλημάτων του ΚΦΔ θεωρούνται οι διαχειριστές καθώς και κάθε πρόσωπο εντεταλμένο στη διαχείριση ή στη διοίκηση αυτών.
Β . ΣΥΝΕΡΓΟΙ
Ως συνεργοί των εγκλημάτων που διώκονται από τον ΚΦΔ θεωρούνται κι αυτά τα πρόσωπα, που με τις πράξεις τους και κατέχοντας τον απαιτούμενο δόλο, συμπράττουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην τέλεση των ανωτέρω εγκλημάτων. Ο εν γνώσει υπογράφων ανακριβή φορολογική δήλωση ως πληρεξούσιος, καθώς και όποιος με οποιονδήποτε άλλο τρόπο εν γνώσει συμπράττει ή προσφέρει άμεση συνδρομή στην τέλεση των παραπάνω εγκλημάτων τιμωρείται ως άμεσος συνεργός. ( παρ. 3 άρθρου 67 ν. 4174/2013 )
6 . ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΩΞΗΣ
· Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 68 του ν. 4174/2013 σε περίπτωση κατά την οποία συντρέχει περίπτωση τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης εγκλήματος του παρόντος νόμου υποβάλλεται αμελλητί μηνυτήρια αναφορά από τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ή από τα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης ή από τη Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας της Ελληνικής Αστυνομίας και η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως.
· Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση της υπόθεσης είναι κατά περίπτωση το Μονομελές Πλημμελειοδικείου ή το Τριμελές Πλημμελειοδικείο ή το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων, ανάλογα με τη βαρύτητα του εκάστοτε τελεσθέντος εγκλήματος.
· Η τυχόν επιβληθείσα ποινή για την τέλεση ή την απόπειρα τέλεσης των ανωτέρω εγκλημάτων η κάθε ημέρα φυλάκισης μετατρέπεται σε ποσό από 20 έως 100 ευρώ , ενώ σε περίπτωση τέλεσης για δεύτερη φορά του ίδιου εγκλήματος, η ποινή δε μετατρέπεται εκ νέου, αλλά εκτελείται η απόφαση και εκτίεται. Ως προς τα υπόλοιπα ζητήματα ποινικής φύσης που ανακύπτουν εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα.
· Το Δημόσιο μπορεί να παρίσταται ως πολιτικώς ενάγων ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων και για τις αξιώσεις του που απορρέουν από τα εγκλήματα του παρόντος νόμου. Η διάταξη του άρθρου 5 του ν.δ. 2711/1953 (Α'323) εφαρμόζεται και στην περίπτωση αυτή. Όταν η δίωξη ασκείται σε βαθμό πλημμελήματος, το Δημόσιο μπορεί να εκπροσωπείται και από τον προϊστάμενο της αρμόδιας φορολογικής αρχής ή τον οριζόμενο από αυτόν υπάλληλο.
· Στις δίκες που αφορούν εγκλήματα των διατάξεων του παρόντος νόμου, η εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον έχει λάβει χώρα έγγραφη ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα ή του δικαστηρίου εκ μέρους της Αρχής που διενήργησε τον έλεγχο σχετικά με την υπόθεση, εκτός εάν το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήματος του κατηγορουμένου κρίνει ότι πρέπει να κληθεί μάρτυρας, για να καταθέσει για ουσιώδη για την έκβαση της δίκης ζητήματα που δεν μπορούν να προκύψουν από τα έγγραφα της υπόθεσης.
· Η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και προσφυγής ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων δεν επηρεάζει την ποινική διαδικασία. Το ποινικό δικαστήριο δύναται πάντως, σε περίπτωση που κρίνει ότι η έκβαση εκκρεμούς διοικητικής δίκης είναι ουσιώδης για τη δική του κρίση επί της υπόθεσης, να αναστείλει με απόφασή του την ποινική δίκη μέχρι την τελεσίδικη κρίση του διοικητικού δικαστηρίου.
7. ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ ΠΟΥ ΤΕΛΕΙ ΥΠΟ ΠΤΩΧΕΥΣΗ
Κατά κανόνα , οι διοικούντες την εκάστοτε εταιρεία ευθύνονται για οφειλές της υπό πτώχευση εταιρείας, οι οποίες βεβαιώθηκαν πριν από τη χρονική στιγμή της στάσης πληρωμών. Ωστόσο, αναφορικά με οφειλές της εταιρείας προς το Δημόσιο, τη φοροδιαφυγή και τη μη απόδοση ασφαλιστικών εισφορών, γεννάται ευθύνη της διοίκησης και για χρέη της εταιρεία τα οποία βεβαιώθηκαν μετά την επέλευσή της σε στάση πληρωμών, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι πρόκειται για δικαιοπραξίες που σύναψε η εταιρεία προ της στάσης πληρωμών
8. ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ ΓΙΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ
Σύμφωνα με το άρθρο 28 του ν. 3996/2011 κάθε εργοδότης, που παραβαίνει τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας τις σχετικές με τους όρους και τις συνθήκες εργασίας και συγκεκριμένα τα χρονικά όρια εργασίας, υπό την επιφύλαξη των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 31 του ν. 3904/2010, την καταβολή δεδουλευμένων, την αμοιβή, την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ή την καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 6 μηνών ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον εννιακοσίων ευρώ ή και με τις δύο αυτές ποινές.
Πέρα από τον παραπάνω γενικό κανόνα που εισάγει το άρθρο 28 του ν. 3996/2011 ισχύουν και ειδικές διατάξεις οι οποίες εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις οι οποίες προβλέπουν βαρύτερη ποινική μεταχείριση.
9. ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΧΡΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
· Στην παράγραφο 1 του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 συντελείται η ποινικοποίηση τη μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, θέτοντας μάλιστα και το χρονικό σημείο -το οποίο εν προκειμένω ξεκινάει με το πέρας 4 μηνών από τη βεβαίωση της οφειλής- από την επέλευση του οποίου υπάρχει η δυνατότητα κίνησης της ποινικής διαδικασίας από τους αρμόδιους φορείς και άσκησης της ποινικής δίωξης.
· Αρμόδιο πρόσωπο να ασκήσει την ποινική διαδικασία είναι ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών, ο οποίο κινεί την ποινική διαδικασία και εν τέλει ασκεί την ποινική δίωξη σε βάρος της διοίκησης της εταιρείας έπειτα από αίτηση που υποβάλλουν σε αυτόν είτε ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. ή των Ελεγκτικών Κέντρων ή του Τελωνείου. Η ανωτέρω αίτηση πρέπει υποχρεωτικά συνοδεύεται από πίνακα χρεών , συμπεριλαμβανομένων τόκων, προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων.
· Οι προβλεπόμενες ποινές είναι οι εξής :
α) Ενός (1) τουλάχιστον έτους, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ.
β) Τριών (3) τουλάχιστον ετών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α΄, υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ.
· Στις παραπάνω περιπτώσεις οφειλετών του Δημοσίου και τρίτων πλην ιδιωτών, οι προβλεπόμενες ποινές που αναφέρονται στην ανωτέρω παράγραφο, επιβάλλονται και προκειμένου:
α) Για ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, στους προέδρους των Δ.Σ., στους διευθύνοντες ή εντεταλμένους ή συμπράττοντες συμβούλους ή διοικητές ή γενικούς διευθυντές ή διευθυντές αυτών ή σε κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε από δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών, σωρευτικά ή μη. Αν ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα, οι ποινές επιβάλλονται κατά των μελών των διοικητικών συμβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται πιο πάνω.
β) Για εταιρίες ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες, στους ομόρρυθμους εταίρους και στους διαχειριστές τους. Για περιορισμένης ευθύνης εταιρίες, στους διαχειριστές αυτών και όταν ελλείπουν, αδιάφορα από το λόγο ελλείψεως τους ή όταν απουσιάζουν αυτοί από την έδρα της εταιρίας χωρίς να είναι γνωστό στη δημόσια οικονομική υπηρεσία ή στο τελωνείο όπου είναι βεβαιωμένα τα χρέη πού ευρίσκονται, σε κάθε εταίρο, σωρευτικά ή μη.
γ) Για συνεταιρισμούς, στους προέδρους ή γραμματείς ή ταμίες ή διαχειριστές αυτών, σωρευτικά ή μη.
δ) Για κοινοπραξίες, κοινωνίες, αστικές εταιρίες, που ασκούν επιχείρηση, στους εκπροσώπους τους και στα μέλη τους, σωρευτικά ή μη. Για συμμετοχικές ή αφανείς εταιρίες που ασκούν επιχείρηση στους εκπροσώπους τους.
ε) Για αλλοδαπές επιχειρήσεις γενικά και για κάθε είδους αλλοδαπούς οργανισμούς στους διευθυντές ή αντιπρόσωπους ή πράκτορες που έχουν στην Ελλάδα, σωρευτικά ή μη.
στ) Για νομικά πρόσωπα, εκτός των παραπάνω περιπτώσεων, στους εκπρόσωπους αυτών.
10. ΜΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ
· Με το άρθρο 1 (παρ. 1 και 2) του Α.Ν. 86/1967 (Α'/136) θεσπίζεται η ποινική ευθύνη για τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών - εργοδοτικών και εργατικών, προκειμένου δε περί των τελευταίων και εκ της μη αποδόσεως αυτών - προς τους εις το υπουργείο Εργασίας (ήδη και Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας) υπαγομένους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφαλίσεως κ.λπ., μεταξύ των οποίων και το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, εφόσον αυτές υπερβαίνουν από της ισχύος του άρθρου 30 του Ν. 3904/2010 (ΦΕΚ Α'/218/23.10.2010), το ποσό των είκοσι χιλιάδων ευρώ (20.000,00 ευρώ) και δέκα χιλιάδων ευρώ (10.000,00 ευρώ) αντιστοίχως.
· Τα προβλεπόμενα σε βαθμό πλημμελήματος ιδιώνυμα αδικήματα, τα οποία διώκονται αυτεπαγγέλτως, είναι γνήσια εγκλήματα παραλείψεως, και συντελούνται διά της παραλείψεως της εμπροθέσμου καταβολής (ή αποδόσεως) των εισφορών.
· Με το πρώτο άρθρο της παρ. 6, που προστέθηκε στο τέλος του άρθρου 1 του Α.Ν. 86/1967 δια του άρθρου 22 του Ν. 4038/2012 θεσπίζεται ως διαρκές και επομένως ως συνεχές αυτόφωρο το αδίκημα των παρ. 1 και 2 για όσους οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές άνω των εκατόν πενήντα χιλιάδων ευρώ (150.000,00 ευρώ), με χρόνο τελέσεως του αδικήματος το χρονικό διάστημα από την παρέλευση του μηνός από τότε που οι ασφαλιστικές εισφορές κατέστησαν απαιτητές μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντιστοίχου με το 1/3 της προθεσμίας παραγραφής (η οποία είναι πενταετής λόγω του πλημμεληματικού χαρακτήρα αυτού).
· Η διαδικασία έναρξης της ποινικής δίωξης, συνίσταται στην υποβολή μηνυτήριας αναφοράς από το ΙΚΑ στην αρμόδια εισαγγελική αρχή, η οποία θα πρέπει να συνοδεύεται υποχρεωτικά από τον πίνακα των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, συμπεριλαμβανομένων κάθε είδους πρόσθετων τελών ή προσαυξήσεων.
· Χρόνος τέλεσης του αδικήματος θεωρείται το χρονικό διάστημα που 20 μηνών, το οποίο ξεκινάει ένα μήνα αφότου οι ασφαλιστικές εισφορές κατέστησαν απαιτητές .
· Η παραγραφή του ανωτέρω αδικήματος επέρχεται 5 έτη, μετά τη λήξη του χρόνου τέλεσης του αδικήματος, ήτοι ο χρόνος παραγραφής αρχίζει να μετράει μόλις περάσει και η τελευταία ημέρα του 20ουμήνα.
Διαβάστε επίσης:
Σύσταση ΙΚΕ. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε.
Μετατροπή Ατομικής Επιχείρησης σε ΙΚΕ
ΙΚΕ εναντίον Ατομικής επιχείρησης, στα 50.000 ευρώ κέρδους προ φόρων. Φορολογία & ΕΦΚΑ.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα της ΙΚΕ όσον αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές, ΕΦΚΑ, εταίρων και διαχειριστών.
Πόσο κοστίζει η διαφήμιση επιχείρησης στο Facebook
Σύσταση ιατρικής εταιρείας 2018
Άδεια λειτουργίας καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος cafe bar εστιατόριο
Ασφαλιστικές εισφορές ΕΦΚΑ: Ελεύθεροι επαγγελματίες, παράλληλη επαγγελματική δραστηριότητα
Ορισμένα κριτήρια επιλογής εταιρικού τύπου ΟΕ ΕΕ ΕΠΕ ΙΚΕ ΑΕ
Απλουστευμένο παράδειγμα φορολόγησης ΙΚΕ ΕΠΕ ΑΕ 2017
Πλεονεκτήματα Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής εταιρείας
Παράμετροι επιλογής μεταξύ ΙΚΕ & ΑΕ
Κατασκευή απλής εταιρικής Ιστοσελίδας (site)
Χρήσιμα digital εργαλεία για μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Διαφήμιση επιχείρησης στο Internet (Google Facebook)
Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός επιτυχημένου επιχειρηματία.
Legal Advisory @ Start You Up
www.startyouup.gr kassiani@startyouup.gr
+302106411675 +306936799260
ΔΗΛΩΣΗ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν ιστολόγιο έχουν τύχει επιμελούς επιστημονικής επεξεργασίας, όμως δεν αποτελούν ούτε δύνανται να θεωρηθούν ως νομικές συμβουλές επί συγκεκριμένου ζητήματος. Κατά συνέπεια, ουδεμία ευθύνη φέρουμε έναντι των αναγνωστών του παρόντος σε περίπτωση χρήσης των πληροφοριών αυτών σε νομικά τους ζητήματα. Για οποιοδήποτε νομικό θέμα αντιμετωπίζουν οι αναγνώστες θα πρέπει να απευθύνονται σε κατάλληλους νομικούς συμβούλους. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.
